PEMILIHAN BAHAN BACAAN

Dalam proses pembelajaran yang berkesan, pemilihan bahan bacaan yang sesuai sangat penting. Hal ini demikian kerana pemilihan bahan bacaan mampu membina kekuatan jati diri seseorang. Oleh yang demikian, saya percaya bahawa bahan bacaan ilmiah seperti buku, majalah dan surat khabar berpotensi memberi pengaruh yang baik kepada akhlak dan jati diri pembaca. Sebagai contoh, sekiranya seseorang individu sering membaca bahan yang berbentuk motivasi, secara tidak langsung mereka akan cenderung untuk memotivasikan diri dalam melakukan sesuatu perkara. Pemilihan bahan bacaan yang baik boleh dilihat dari pelbagai aspek. Antaranya ialah faktor tulisan yang jelas, faktor ilustrasi dan warna, faktor perbendaharaan kata, dan faktor ayat.

Ø  Faktor Tulisan yang Jelas.

          Faktor tulisan yang jelas merujuk kepada aspek reka bentuk sesuatu tulisan. Faktor ini mengambil kira pelbagai aspek seperti jenis saiz tulisan, jenis fon, jarak antara huruf, jarak antara baris, saiz muka surat, ketebalan cetakan tulisan, ketebalan kertas dan sebagainya. Kesemua aspek ini sememangnya dapat mempengaruhi kebolehbacaan bahan. Jenis dan saiz fon yang berbeza diperlukan untuk kategori pembaca yang berbeza. Pengaruh saiz tulisan dan pengaruh jenis tulisan ini dapat dilihat dalam contoh di bawah.

Wanita itu sangat cantik.

Wanita itu sangat cantik.

Ø  Faktor Ilustrasi dan Warna.

          Faktor ini turut membantu meningkatkan atau mengurangkan minat pembaca kepada sesuatu teks bergantung pada persembahan dan penggunaannya dalam bahan bacaan. Kajian membuktikan kanak-kanak amat meminati bahan bacaan yang banyak mengandungi ilustrasi. Keadaan ini secara tidak langsung memudahkan lagi mereka membaca bahan tersebut kerana  terdapatnya faktor minat itu dalam diri mereka. Kajian yang dilakukan oleh Andrews & Scharff, (2002) menunjukkan bahawa pelajar prasekolah lebih meminati bahan bacaan yang bergambar terang dan realistik berbanding buku-buku yang mengandungi gambar-gambar terang dan abstrak, suram dan realistik, serta suram dan abstrak. Kajian ini telah membuktikan bahawa jenis ilustrasi yang digunakan dalam bahan bacaan memberi kesan kepada pembacanya.

       Selain itu, ilustrasi juga boleh membantu meningkatkan kefahaman pembaca terhadap konsep seperti ilustrasi yang terdapat dalam buku-buku sains. Namun demikian, penggunaan ilustrasi ini juga mempunyai kelemahan disebaliknya. Ia boleh menyebabkan pembaca malas membaca dan hanya merujuk kepada ilustrasi untuk mendapatkan sesuatu maklumat. Hal ini juga boleh menyebabkan pembaca mendapat fakta yang tidak tepat dan kehilangan fakta penting sekiranya hanya berdasarkan ilustrasi. Penggunaan warna turut mempengaruhi kebolehbacaan sesuatu bahan untuk meningkatkan minat pembaca terhadap bahan bacaan. Penggunaan dakwat warna selain daripada warna hitam dan penggunaan kertas lain daripada warna putih boleh mengurangkan kejelasan bahan bacaan. Kajian telah menunjukkan penggunaan dakwat warna hitam, biru, dan hijau adalah lebih jelas dan mudah dibaca.

Ø  Faktor Perbendaharaan Kata

       Perbendaharaan kata adalah faktor yang paling penting dalam menentukan tahap kesukaran bahan bacaan. Kajian oleh Harrison, (1980) telah membuktikan bahawa perbendaharaan kata adalah faktor yang paling meyakinkan untuk meramal kesukaran teks. Terdapat dua cara yang yang biasa digunakan untuk mengukur kesukaran teks melalui faktor ini iaitu dengan mengukur panjang perkataan dan kekerapan perkataan. Panjang perkataan dikira dengan cara mengira suku kata atau jumlah huruf dalam perkataan tersebut. Manakala kekerapan perkataan dikira dengan cara melihat berapa kerap sesuatu perkataan digunakan. Perkataan yang panjang selalunya ialah perkataan yang jarang digunakan manakala perkataan yang kerap digunakan merupakan perkataan yang mudah kerana mudah dikenali dan difahami.

Ø  Faktor Ayat.

          Jika struktur ayat adalah kompleks, pemahaman terhadap petikan akan menjadi sedikit sukar. Kajian menunjukkan penggunaan perkataan penerangan yang berlebihan seperti perkataan lebih suka, lebih kurang, sedikit, dan beberapa, menyebabkan  kefahaman teks menurun. Manakala, penggunaan perkataan kemungkinan seperti mungkin, selalunya, boleh jadi, dan kadang kala boleh menyebabkan kekaburan dan ketidakjelasan teks yang dibaca. Kesukaran ayat boleh dikategorikan kepada lima iaitu pertama ialah kata kerja berbanding kata kerja pasif. Kedua, proses pembentukan kata nama. Ketiga, kata kerja bantu. Keempat, bilangan klausa dalam ayat dan yang kelima ialah pemahaman dan penggantian.

Ø  Faktor yang Mempengaruhi Kebolehan Membaca

1)    Pembaca itu sendiri.

·         Tahap kecerdasan diri.

·         Tahap tumpuan.

·         Tahap kebolehan mengingat sesuatu.

2)   Faktor psikologi.

·         Berkaitan dengan minat dan motivasi pembaca.

3)   Faktor fizikal.

·         Berkait rapat dengan kebolehfungsian deria seseorang pembaca.

4)   Faktor persekitaran.

·         Peranan ibu bapa.

·         Peranan sekolah.

·         Peranan komuniti.

·         Peranan budaya.